Wielewaal
In april 2010 opende schooltuin De Wielewaal haar poorten in de Ooijse Schependom. Sindsdien zijn op deze locatie zo’n 8 groepen leerlingen van groep zes een seizoen lang wekelijks enthousiast bezig geweest in hun eigen tuintje van 2 bij 3, waar ze groenten en bloemen verbouwen. Zie onder ‘over’ ook de video die is gemaakt op deze schooltuin. En zie ‘archief‘ voor activiteiten de afgelopen jaren.
Zie verder hier:
Historie van dit perceel (en geschiedenis van schooltuinen in Nijmegen, vanaf 1919)
Natuurlijke moestuinen voor jong en oud
Dieren van de Wielewaal, in 2014 en eerder
Dijkgraaf van Wijckweg 15 , 6522KS Nijmegen.
Dat is de ingang van het pad; de schooltuin zelf ligt een paar honderd meter verder: meteen na het gemaal rechts (bruggetje over), bij ‘De Kolck’ (gebouwtje van de Gasunie) links. Dan het pad volgen langs ‘het meertje’ en vervolgens langs de dijk. Aan het eind van het pad vindt u een hek dat leidt naar BSO ‘Struin’, en een hek dat leidt naar onze schooltuin. Het houten hek wordt zelden gebruikt, s.v.p. doorlopen naar het ijzeren hek. In het eerste deel van het perceel zijn de ‘jong en oud’ moestuintjes, daarna volgt de schapenwei, en daarachter de kindertuinen en links de kruidentuin.
De eerste jaren waren we deel van Stichting Landwaard, maar sinds 2016 zijn we een zelfstandige stichting, Stichting Schooltuin de Wielewaal, ingeschreven in de Kamer van Koophandel onder nr 65901770, en met RSIN nummer: 856309345.
Onze doelstelling zoals die in de statuten verwoord staat is:
Doelstelling
1. De stichting heeft als doel de jeugd en volwassenen in Nijmegen te stimuleren tot natuurbescherming en duurzaamheid, ook met het oog op toekomstige generaties die met veranderende klimaatomstandigheden te maken krijgen.
De stichting tracht haar doel onder meer te bereiken door:
1. kinderen en volwassenen te laten tuinieren op biologische grondslag en hen zo te laten ervaren wat er bij komt kijken voor wij een goede maaltijd vergaren;
2. het bieden van educatie in en vanuit Het Tuinhuis, zich bevindende op de door de stichting voor dit doel in gebruik zijnde grond, onder meer op het gebied van klimaatbewust tuinieren en eten, in de tuin voorkomende dieren, ‘wild food’ en het belang van een goed bodemleven, ook voor de toekomst;
3 samenwerken met andere ‘groene’ instellingen en het bevorderen van de re-integratie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
Historie van dit perceel
Schooltuin de Wielewaal in de Ooijsche Schependom ligt op een heel bijzondere plek. De locatie ligt aan de rand van Nijmegen nabij de rivier de Waal, pal aan de dijk met een prachtig uitzicht op de tuintjes en voorzien van een levendige historie. Ten tijde van de Tweede Wereldoorlog is de dijk op die plek doorgebroken. Met als gevolg dat het water krachtig uit de Waal stroomde en een wiel/kolk (gat in de grond) creëerde. De dijk en het wiel zijn na de oorlog hersteld met stadspuin. De plek van het wiel is nog goed op de tekening te zien (grasweide). In het ontwerp is dan ook bewust gekozen om de geschiedenis van de locatie zichtbaar te maken en mogelijke vervuiling die het stadspuin kan veroorzaken te isoleren van de moestuintjes: hier tuinieren we niet maar
De naam die we toepasselijk vinden bij dit verhaal komt dan ook tot uiting in de naam van de tuin: Schooltuin De Wielewaal
kaart
Geschiedenis van schooltuinen in Nijmegen Bevat:
1919 aandeel uitgegeven in 1919 (met copie van aandeel)
1948 herinneringen van Ton Koning aan de schooltuin achter de Groenestraat-kerk
1962 herinneringen van Floor Hendriks (schooltuin Groenewoudseweg)
2010 : Daniel en Casper aan het woord, in schooltuin de Wielewaal.
Tuinontwerp
In het ontwerp van Schooltuin de Wielewaal heeft landschapsarchitect Dirk Oomen de historie van de plek en de bijzondere landschapskwaliteiten als uitgangspunt genomen. Waar ooit het wiel was dat later volgestort werd met puin is nu de schapenwei, en daar staan ook de bijenkasten, het ooievaarsnest en de valkenkast. Er is een singel van inheemse struiken omheen aangelegd, waarin het aantal vogels en insecten en vlinders van jaar tot jaar spectaculair toeneemt.
Ten oosten van de schapenwei (richting Ooij, grenzend aan de vijver van een visvereniging) zijn de schooltuintjes, en links daarvan de kruidentuin ‘angelica’. Ten westen, grenzend aan BSO Struin, zijn de zogenaamd ‘ouder/kind tuintjes’
Deelnemende scholen
Dat varieert wel eens. Meestal de Muze (2 groepen), de Rode en Blauwe Buut, Meander, St Maartenschool, St Stefanusschool
Natuurlijke moestuinen voor jong en oud
Dit isongetwijfeld het meest gevarieerde stukje van de schooltuin. Je vindt er ouders, die hun kinderen willen leren te genieten van het wroeten en planten en modderen en oogsten, maar ook mensen wier kinderen de basisschoolleeftijd al (lang) ontgroeid zijn, en ook een paar mensen die in het geheel geen kinderen hebben.
Er zijn mensen die vooral voor hun kind komen, mensen die zo veel mogelijk voedsel proberen te verbouwen, mensen die komen om het Wielewaal-project te ondersteunen en mensen die hun tuintje gebruiken als proeftuin om nieuwe manieren van tuinieren te leren. Iedereen helpt elkaar en leert van elkaar. Al Deze diverse interesses en vaardigheden lijken één constante te kennen. Van minuscule viooltjes tot meer-dan-manshoge kardoenen: bloemen van allerlei soorten en kleuren glimlachen je vanuit ieder tuintje tegemoet. Het motto lijkt te zijn ‘laat duizend bloemen bloeien’!
Hier de regels voor de moestuinen voor jong en oud
Kruidentuin
De kruidentuin is grotendeels door Angela aangelegd en heet dan ook ‘kruidentuin Angelica’ (Angelica is ook de naam van een plant, die er natuurlijk ook in staat: de engelwortel)
Dieren van de Wielewaal
Welke dieren laten zich zien?
2014
25 maart
bij de visttrap bij de iingang hebben de bevers alweer een boom omgelegd. De buren melden dat ze een ijsvogel hebben gezien.
25 maart
werd een educatieve bijenstal gebouwd in het schapenlandje. Dit is een initiatief van de Stichting Bijen Dichterbij uit de Ooijpolder. Deze stichting is vorig jaar opgericht door een vijftal hobby-imkers met zorg om de bijen en een passie voor natuur en landschap. Lees er meer over op de website van de boswachter.
22 maart
zwarte roodstaarten gezien op de tuin
5 maart
werd een ooievaarsnest opgericht. Nu is het wachten op bewoners. Het schijnt dat dat wel een jaartje kan duren…
2013
26 mei. Het zijn maar kleine beestjes maar ze kunnen wel veel eten. Je ziet ze bijna niet, maar aan de gaatjes in de radijs- en meiknolblaadjes weet je dat ze er zijn: aardvlooien. Het zijn kleine zwarte kevertjes die springen als… vlooien. Ze houden eigenlijk van al het vroege groen van leden van de koolfamilie. Dus ook bijvoorbeeld de rucola. De meeste planten kunnen er wel tegen, die groeien gewoon verder. Het ziet er wel een beetje sneu uit…
6 mei Bevervraat aan de wilgen bij de vistrap langs het toegangsweggetje. Spannend! Er zou zomaar eens een bever langs de tuinen kunnen sluipen. In elk geval hebben ze geknaagd aan de bomen.
17 april Patrijs en fazant zijn even verstoord door het maaien van de schapenwei. Komen ze terug? Laat het weten als je ze ziet/hoort!
16 april Nachtegaal gehoord en gezien bij het Gasuniehuisje. Een vleermuis vloog uit de boom voor zijn avondmaaltijd. Even later vloog hij met de eerste zwaluwen boven het water van de vistrap.
14 april Vorig jaar zagen we op deze dag een wezeltje. Heeft iemand hem dit jaar al gezien? Hier lees je er over> Nu is het vooral de haas die zich laat zien – aan de verkeerde kant van het gaas! De fitis laat zich horen, net als de fazant. Vanmiddag vloog een paartje bergeenden over.
7 april: ooievaars cirkelen op de thermiek langs de stuwwal omhoog. Buizerds eten van het kadaver van een geslagen reiger in het veld. Een groep hazen houdt lentebal in het maisveld achter de tuin. Een fitis fluit in de rozenstruik. Kleine vos en aardhommel vliegen rond.
6 april: Een paartje zwarte roodstaarten bij het gereedschapshuisje.
2012
In mei 2012 kreeg de schooltuin een aantal vaste bewoners, namelijk een aantal prachtige schapen en lammetjes. Ze hebben de hele zomer het gras kort gehouden. En af en toe wat groenteafval lusten ze ook best.
Bij het paden treden in april 2012 is een wezel betrapt